“Reaching greater heights” – dat is niet zomaar een slogan voor LiftOff, maar de kern van wat ze doen. LiftOff is gespecialiseerd in het vervangen van grote windturbinecomponenten met up-tower kranen, met als ultiem doel: turbines zo veel mogelijk groene stroom laten produceren. Met een team van experts werkt LiftOff wereldwijd aan de reparatie en onderhoud van offshore windturbines. Samen met een groep gespecialiseerde partners hebben ze in 2024 een wereldprimeur neergezet in de windindustrie: de allereerste in-situ Major Component Exchange (MCE) op een offshore windturbine. We spreken met Eelko May, directeur van LiftOff, over dit baanbrekende project, de uitdagingen die bij dit project kwamen kijken, en wat deze doorbraak betekent voor de toekomst van de windindustrie.
Eelko, wat is er zo bijzonder aan dit project?
De Kincardine offshore Windfarm is een drijvend windpark waarbij de turbines, 15 km uit de kust van Aberdeen, verankerd zijn aan de zeebodem. Wereldwijd zijn er nog maar een paar drijvende windparken, en deze in Kincardine is met vijf keer 9,5 megawatt turbines een van de grotere.
Normaal gesproken worden drijvende windturbines voor onderhoud losgekoppeld—de ankerkabels en elektriciteitskabels worden losgemaakt en de turbines worden naar een haven met voldoende diepte gesleept voor de benodigde werkzaamheden. Na het onderhoud worden ze weer teruggesleept, opnieuw verankerd en aangesloten. Vaak worden de turbines naar de haven van Rotterdam gebracht, waar ze in enkele weken gerepareerd worden voordat ze terugkeren. De voorbereiding en uitvoering van zo’n operatie duren lang, en gedurende die tijd staat de turbine stil—waardoor er geen groene stroom wordt geproduceerd en dus geen omzet wordt gegenereerd.
In 2022 en 2023 werd dit proces nog op de traditionele manier uitgevoerd, maar in 2024 was dit voor het eerst niet meer nodig dankzij de GenHook™ up-tower crane en een vernieuwd onderhoudsproces.
Hoe verliep deze innovatieve reparatie en wat waren de duidelijke verschillen met het traditionele reparatieproces?
De reparatie kon ter plekke in het drijvende windpark bij Aberdeen worden uitgevoerd door onze kraan direct op de windturbine te monteren en de generatorwissel uit te voeren op zee. Dit is een enorme gamechanger voor onze industrie.
Tijdens dit proces werden we geconfronteerd met verschillende dynamische bewegingen. De turbines drijven in het water, waar stroming en golfslag continu invloed uitoefenen. Daarom moesten er vooraf diverse oplossingen bedacht worden om mogelijke problemen tijdens het hijsproces te voorkomen en ervoor te zorgen dat alles veilig kon verlopen.
En hoe hebben jullie ervoor gezorgd dat dit project veilig en correct verliep?
Omdat dit de eerste keer was dat dit proces werd uitgevoerd, hebben we alle stappen nodig extra grondig moeten doorlopen. We begonnen met een haalbaarheidsstudie om te bepalen of de uitvoering mogelijk was, rekening houdend met de bewegingen op zee en onze kraancapaciteit. Daarnaast besteedden we veel aandacht aan de ontwikkeling, het testen en het daadwerkelijke gebruik van de apparatuur. Dit alles gebeurde in een paar maanden (note: van eind december tot begin juli). Het proces vereiste niet alleen een aanzienlijke investering van geld, maar ook van tijd, aangezien het project een enorme logistieke uitdaging was. Er waren veel verschillende partijen betrokken: naast Vestas, de OEM van de turbines, en onze klant KOWL (Kincardine Offshore Wind Limited), waren ook Dragados S.A., de eigenaar van de windpark, CWIL (Cobra Wind International Limited), lokale autoriteiten, scheepseigenaren, verzekeraars, technische inspecteurs, en andere externe partijen betrokken.
De uitgebreide voorbereiding, de samenwerking met externe partijen en de strakke tijdlijn maakten dit tot een complex project. Maar die inspanning betaalt zich in de toekomst terug. Doordat er veel tijd en geld in dit proces is geïnvesteerd, beschikken we nu over de apparatuur, kennis, de werkmethodes, documentatie en onze ervaringen en leerpunten, waardoor soortgelijke toekomstige projecten nog soepeler kunnen verlopen.
Hoe kijken jullie terug op dit project in Kincardine?
Alles verliep nagenoeg perfect. De voorbereiding en implementatie sloten naadloos op elkaar aan – we hebben gewoon degelijk werk geleverd, en dat ondanks de tijdsdruk. Bij een volgend project zouden we dit dan ook op dezelfde manier doen.
Hoe heeft de sector gereageerd op dit project en welke impact heeft het gehad?
We hebben veel positieve reacties ontvangen. Dit project en de technologie hebben LiftOff in de ogen van onze sector en klanten een aanzienlijke boost in vertrouwen opgeleverd; het succesvolle afronden van dit grootschalige en innovatieve project laat zien dat we in staat zijn om soortgelijke uitdagingen en projecten ook met succes aan te pakken. Ontwikkelaars weten ons beter te vinden, en we zijn ook al bezig met vervolgstudies om te kijken hoe we zo’n proces in de toekomst opnieuw kunnen opzetten en wellicht zelfs uitbreiden. Want de reparatie op locatie (in-situ) is een ideale en gewenste oplossing, wat goedkoper, sneller én veiliger is.
Tegelijkertijd met dit project hebben wij als LiftWerx Europe onze rebranding naar LiftOff doorgevoerd. We droegen werkkleding met ons nieuwe logo, de nieuwe naam was op de kraan geplaatst, en dit alles werd meegenomen in een persbericht over het Kincardine Offshore Windfarm-project, dat we onder de naam LiftOff hebben uitgebracht. Dit gaf ons een enorme boost. We merkten dat bedrijven ons herkenden en op ons af kwamen tijdens beurzen.
Hoe denk je dat dit innovatieve project het ontwerp en de constructieprocessen van toekomstige drijvende windturbines kan beïnvloeden?
Met het oog op de toekomst zouden nieuwe turbines beter voorbereid kunnen worden voor reparaties, wat het onderhoud sneller en gemakkelijker maakt. Uiteindelijk is het gewoon een logistiek spelletje: hoe sneller je klaar bent, hoe lager de kosten en hoe voordeliger het wordt. De windturbine in het Kincardine windfarm park was redelijk geschikt voor deze in-situ reparatie; er moesten wat versterkingen worden aangebracht en er was laswerk nodig op de floater* (*een drijvend fundament voor windturbines op zee, geschikt voor diepe wateren). Deze processen wil je eigenlijk kunnen elimineren door bepaalde voorzieningen al vooraf in de fabriek aan te brengen. Denk aan daken op de turbine die open kunnen, en extra ruimte op de floaters voor de apparatuur die nodig is voor onderhoud. Als je deze randvoorwaarden invult, zal het proces nog efficiënter verlopen. Deze factoren en aanbevelingen nemen we ook mee in onze gesprekken met klanten.
Echter, gezien het feit dat windturbines over het algemeen een lange levensduur hebben en reparaties dus niet vaak nodig zijn, zou de ideale oplossing een eenvoudige, universeel toepasbare optie zijn—misschien aanvankelijk iets duurder, maar wel overal inzetbaar.
Hoe draagt het verminderen van de CO2-voetafdruk van onderhoud aan offshore windparken bij aan de globale duurzaamheidsdoelen voor hernieuwbare energie, en hoe zie je de drijvende wind industrie over een aantal jaar evolueren?
Wat momenteel vooral opvalt, is dat bij de meeste projecten de kosten nog steeds de doorslaggevende factor zijn bij het maken van keuzes door opdrachtgevers. Duurzame oplossingen worden vaak gezien als een mooie bijkomstigheid en krijgen pas echt waardering wanneer ze expliciet worden benoemd. Omdat onze sector draait om groene keuzes en werkwijzen, realiseren veel mensen zich niet dat er nog steeds ruimte is voor verbetering. Ik denk dat er op dit vlak meer bewustwording gecreëerd kan worden.
Desondanks verwacht ik dat dergelijke innovaties blijven doorzetten. Ze bieden aanzienlijke voordelen, maar vereisen ook investeringen—van havens en faciliteiten voor de bouw van grote floaters tot de turbines zelf, onderhoudsmethoden en andere technische aspecten. Het is absoluut haalbaar, maar het vereist wel vooruitgang, vooral op het gebied van risicodekking en financiering.
Wat zijn de huidige projecten en focusgebieden van LiftOff na de afronding van dit innovatieve project?
Na de afronding van dit project, dat gericht was op drijvende windturbines, richten we ons momenteel actief op fixed-bottom* werk (*onderhoud van offshore turbines die vast staan op de bodem). We zijn voortdurend op zoek naar nieuwe oplossingen om onderhoud nog efficiënter te maken. Dit houdt in dat we blijven innoveren en nieuwe technieken ontwikkelen om de prestaties en duurzaamheid van de industrie verder te verbeteren.
